TEKNİK TERİMLER

INCOTERMS - DIŞ TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLERİ

 

TİCARİ İŞLETMEDE TESLİM / EX WORKS (EXW)

İsmi belirtilen işyerinde teslim

 

"Ex works" satıcının malları işletmesinde (fabrika, depo, atölye, antrepo v.s.) alıcı emrine hazır tutmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği anlamındadır. Satıcı, aksi kararlaştırılmadıkça malın alıcı tarafından sağlanan bir araca yüklenmesinden ya da malların ihraç gümrüğünden geçirilmesinden sorumlu değildir. Alıcı bu noktadan itibaren varış yerine değin, malın taşınması ile ilgili tüm gider ve risklerin yükümlülüğünü taşır. Bu terim tüm satış şekilleri içinde satıcı için en az yükümlülüğü ihtiva eden bir satış şeklidir. Teslimden sonraki tüm masraf ve rizikolar alıcıya aittir. Diğer bir deyimle, eğer aksine bir hüküm bulunmuyorsa, satıcı, malları alıcı tarafından sağlanan araca yüklemek ya da gümrük işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir.

 

Bu teslim şeklinde sözleşmede belirtilen satış bedeline yalnızca ambalajlanmış mal bedeli dahildir. Yani teslim tarihinden itibaren her türlü nakliye, yükleme, boşaltma ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenmektedir.

 

İhracatçı sorumluluğu: Malları hazırlar

İthalatçı sorumluluğu: Nakliye ve sigorta

 

GEMİ DOĞURULTUSUNDA TESLİM / FREE ALONGSIDE SHIP (FAS)

İsmi belirtilen yükleme limanında gemi yanında teslim

 

Bu terim deniz taşımacılığında kullanılır. Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, belirlenen limanda malların gemi doğrultusunda rıhtım veya mavnaya konmasıyla sona erer. Bu da, bu andan itibaren, malla ilgili tüm gider, yitik veya hasar rizikolarının alıcı tarafından üstlenilmesi anlamındadır. Malın yükleme, boşaltma, nakliye ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenir. FAS'da sözleşmede belirtilen satış bedeline hem mal bedeli, hem de rıhtıma kadar yapılan nakliye ücreti dahildir.

 

Bu terim, alıcının ihraç için malları gümrükten çekmesi gerektiğini belirtir. Alıcı doğrudan ya da dolaylı olarak ihraç işlemlerini yerine getirmeyecekse kullanılmamalıdır.

 

İhracatçı sorumluluğu: Malları limana bırakır

İthalatçı sorumluluğu: Nakliye ve sigorta

 

GEMİ BORDASINDA TESLİM / FREE ON BOARD (FOB)

İsmi belirtilen gemi güvertesinde teslim- yalnız uluslararası limanlar için

 

Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü belirlenen yükleme limanında mallar gemi küpeştesini aştığı andan itibaren yerine getirilmiş olur. Mallarla ilgili tüm gider (navlun) yitik veya hasar rizikoları bu noktadan itibaren alıcı tarafından üstlenilir. Eğer gemi küpeştesi pratikte birşey ifade etmiyorsa (örneğin roll-on/roll-off veya konteyner taşımacılığında olduğu gibi) FCA teriminin kulanılması daha doğru olur.

 

Satıcı, malların yüklendiğini tüm detayları ile birlikte alıcıya bildirmelidir. Alıcının sorumluluğu ise belirtilen yükleme limanından taşınması için, masraflar kendisine ait olmak üzere taşıma sözleşmesi akdetmek ve malın gemide teslim edildiği andan itibaren malın varış noktasına ulaşıncaya kadar geçen süre içerisinde mala ilişkin her türlü kayıp ve hasarı üstlenmektir.

 

İhracatçı sorumluluğu: Malları gemi küpeştesine bırakır

İthalatçı sorumluluğu: Nakliye ve sigorta

TAŞIYICIYA TESLİM / FREE CARRIER (FCA)

Adı belirtilen yerde taşımacıya teslim

 

Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ihraç gümrüğünden geçirilip, alıcı tarafından belirlenen taşıyıcıya, belirlenen yer ya da noktada teslimi ile son bulur.

 

Eğer alıcı tarafından kesin bir teslim yeri belirtilmemişse, satıcı taşıyanın malları teslim alacağı yer civarında bir yer belirleyebilir. Ticari uygulamalar taşıyıcı ile sözleşme yapılabilmesi için satıcının yardımını gerektirirse (örneğin demir ve hava yolu taşımacılığında) satıcı riziko ve masraflar alıcıya ait olmak üzere hareket edebilir. Navlun, riziko ve tüm masraflar alıcıya aittir.

 

İhracatçı sorumluluğu: Malları ilk taşıyıcıya yükler

İthalatçı sorumluluğu: Nakliye ve sigorta

 

MAL BEDELİ veya NAVLUN / COST AND FREIGHT( CFR)

Adı belirtilen varış limanında navlun ödenmiş olarak teslim (MAL+NAVLUN)

 

Bu terim ile satıcı belirlenen varış limanına malı gönderebilmek için gerekli tüm giderleri ve navlunu ödemek zorundadır. Ancak malla ilgili yitik ve hasar rizikoları ile giderlerde görülebilecek artış, yükleme limanında malların gemi küpeştesini geçmesi anından itibaren satıcıdan alıcıya devredilmiş olur.

 

CFR terimi satıcının ihraç için malları gümrükten geçirmesi gerektiğini belirtir.

 

İhracatçı sorumluluğu: Malları varış limanına kadar taşır

İthalatçı sorumluluğu: Sigorta

 

TAŞIMA ÜCRETİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE PAID TO (CPT)

Adı belirtilen varış yerine kadar navlunu ödenmiş olarak teslim

 

Bu terim satıcının, malın kararlaştırılan varış yerine kadar taşınması için gerekli navlunu ödediği anlamına gelir. Malın yitik ve hasarına ait rizikolarla birlikte taşıyıcıya teslimden itibaren doğabilecek ek masraflar, malların taşıyıcının nezaretine verilmesinden itibaren satıcıdan alıcıya geçer.

 

Taşıyıcı bir taşıma sözleşmesinde demir, kara, deniz, hava, içsu taşımacılığı ya da bunların birleşmesi sonucu ortaya çıkan taşımacılık işlemini üstlenen kimsedir. Satıcı, alıcıya malın sigortalanması amacıyla gerekli bilgileri iletecektir. Alıcının sorumluluğu ise, masraflar kendisine ait olmak üzere gerekli ithal iznini veya yetki belgelerini almaktır.

 

CFR deniz, CPT ise kara ve diğer taşıma şekillerinde kullanılır.

 

İhracatçı sorumluluğu: Malları varış yerine kadar taşır

İthalatçı sorumluluğu: Sigorta

 

 

MAL BEDELİ, SİGORTA ve NAVLUN / COST, INSURANCE AND FREIGHT (CIF)

Adı belirtilen varış limanında navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak teslim

 

Bu terim ile satıcı CFR'deki yükümlülüklerine aynen sahiptir. Ancak ek olarak, malların taşınması sırasında yitik veya hasar rizikosuna karşı deniz sigortası temin etmek durumundadır. Satıcı sigorta sözleşmesini yapar ve sigorta primini öder. Alıcı bu terim ile satıcının sigortada sadece minimum kuvertür temin etme yükümlülüğü bulunduğunu bilmelidir. Sigorta ettirilen değerin sözleşme tutarının %10 fazlası ile olması gerekir.

Bu terim satıcının ihraç için malları gümrükten geçirmesi gerektiğini belirtir. Bu terim sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılır. Eğer gemi küpeştesi pratikte birşey ifade etmiyorsa CIP terimini kullanmak daha uygun olur.

 

TAŞIMA ÜCRETİ ve SİGORTA ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO (CIP)

Adı belirtilen varış yerine kadar navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak teslim

 

Bu terim ile satıcı CPT'deki yükümlülüklerine aynen sahiptir. Ancak ek olarak malların taşınması sırasında yitik veya hasar rizikosuna karşı kargo sigortası temin etmek durumundadır. Taşıma ve sigorta bedeli ödenmiş olarak teslim terimi, satıcının CFR terimi ile aynı yükümlülükleri taşıdığı, ancak bunlara ek olarak, malın taşınması anında kayıp veya hasar riskine karşı alıcıya yük sigortası sağlama zorunda olduğu durumu anlatır.

Satıcı, sigorta sözleşmesini akdeder ve sigorta primini öder. Alıcının diğer sorumlulukları CFR teslim şeklindeki gibidir. CIF deniz taşımasında, CIP ise kara ve diğer taşımacılıkta kullanılır.

 

İhracatçı sorumluluğu: Malları varış yerine kadar taşır, sigorta

İthalatçı sorumluluğu: Gümrükleme

 

SINIRDA TESLİM / DELIVERED AT FRONTIER (DAF)

Sınırda adı belirtilen yerde teslim

 

Bu terim satıcının teslim yükümlülüğünün, malların ihraç için gümrükten geçirilip, sınırda belirlenen yer ya da noktada ancak bitişik ülkenin gümrük sınırından önce emre hazır tutulmasıyla sona ermesini ifade eder.

 

Sınır terimi, ihraç ülkesinin sınırı da dahil olmak üzere herhangi bir sınır için kullanılabilir. Dolayısıyla, terimin içinde sözkonusu sınırın her zaman nokta ya da yer belirtilerek kesin şekilde tanımlanmış olması hayati olarak önem taşımaktadır.

 

İhracatçı sorumluluğu: Malları sınıra kadar taşır.

İthalatçı sorumluluğu: Gümrükleme, iç nakliye

 

 

GEMİDE TESLİM / DELIVERED EX SHIP (DES)

Adı belirtilen varış limanında gemi güvertesinde teslim

 

Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malı belirlenen varış limanında, gemi bordasında, ithal gümrüğünden geçirmeden alıcının emrine hazır tutmakla sona erer. Satıcı, malların belirlenen varış limanına getirilmesi için gereken tüm gider ve rizikoları üstlenir. Bu yere kadar olan bütün risk ve masraflar satıcıya aittir. Bu terim sadece deniz veya içsu taşımacılığı için kullanılabilir.

 

İhracatçı sorumluluğu: Malları varış yerinde gemide teslim

İthalatçı sorumluluğu: İndirme-gümrükleme-iç nakliye

 

RIHTIMDA TESLİM / DELIVERED EX QUAY (Duty Paid) (DEQ)

Adı belirtilen varış limanında gümrük vergisi ödenmiş olarak rıhtımda teslim

 

Rıhtımda teslim terimi, sadece deniz taşımacılığında veya çok vasıtalı taşıma ile varma limanında gemiden rıhtıma boşaltılmakla teslim edilecekse kullanılır.
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malları belirlenen varış limanında ithal gümrüğünden geçirilmiş olarak, rıhtım üzerinde alıcı emrine hazır tutmakla sona erer.
Satıcı, malların o noktaya kadar taşınmasıyla ilgili vergi, resim ve diğer harçlar da dahil olmak üzere tüm riziko ve giderleri üstlenir.

 

Bu terim satıcı dolaylı ya da dolaysız yoldan ithal lisansi sağlayamayacaksa kullanılmamalıdır. Eğer taraflar malların alıcı tarafından gümrükten geçirilmesi ve gümrük vergilerinin ödenmesini istiyorlarsa "duty paid" yerine "duty unpaid" terimini kullanmalıdır. Eğer taraflar satıcının yükümlülükleri arasından malların ithali için ödenecek bir takım giderleri çıkarmak istiyorlarsa (KDV gibi) bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekleyerek kesinleştirmelidirler.

 

İhracatçı sorumluluğu: Rıhtımda gümrük ödenerek teslim

İthalatçı sorumluluğu: Gümrükleme-iç nakliye

 

GÜMRÜK RESMİ ÖDENMEMİŞ OLARAK TESLİM / DELIVERED DUTY UNPAID (DDU)

Adı belirtilen varış yerinde gümrük vergisi ödenmeden teslim

 

Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde, belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması ve gümrük formalitelerinin yerine getirilmesi ile ilgili riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır (İthalat için ödenmesi gereken vergi resim ve harçlar hariç). Alıcı malların zamanında ithal için gümrükten çekilmemesinden kaynaklanan ek gider ve rizikoları üstlenmek durumundadır.

Eğer taraflar satıcının gümrük formalitelerini yerine getirip bundan doğabilecek gider ve rizikoları üstlenmesini istiyorlarsa bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekleyerek kesinleştirmelidirler.

 

Eğer taraflar satıcının yükümlülüklerine malların ithali için gerekli bazı giderleri eklemek istiyorlarsa (KDV gibi) bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler ekliyerek kesinleştirmelidirler. Bu terim taşıma şeklinden bağımsız olarak kullanılabilir.

 

İhracatçı sorumluluğu: Rıhtımda gümrük ödenmeden teslim

İthalatçı sorumluluğu: Gümrükleme-İç nakliye